Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για την Πανσέληνο του Αυγούστου «λοξές δελφινιών ράχες – στο φως του φεγγαριού με τον Οδυσσέα Ελύτη», όπως προγραμματίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού με τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, ΚΑ΄ (Κυκλάδες, Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι), Ι΄ ΄(Δελφοί) και Κ΄ ΄(Λέσβου, Λήμνου, Χίου, Ψαρών), σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου «Το Πόλιον» και το Αναγνωστήριο Αγιάσου «Η Ανάπτυξη», πραγματοποιήσαμε θαλασσινή διαδρομή “υπό το σεληνόφως” με το καραβόσκαρο “Ασπασία” στις ακτές του Πλωμαρίου από τη Μελίντα μέχρι και τον κόλπο της Γέρας.
Πλοηγός μας ήταν η ποίηση και τα μελοποιημένα ποιήματα του Νομπελίστα ποιητή του Αιγαίου, Οδυσσέα Ελύτη που μας συντρόφευαν σε όλη τη διάρκεια της πλοήγησης μας, στην ποίηση του οποίου ήταν αφιερωμένες οι εκδηλώσεις της Πανσελήνου 2014 που πραγματοποιήθηκαν σε όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου, ακόμη και στους Δελφούς, κυρίως σε αρχαιολογικούς χώρους. Στους χώρους αυτούς, όπως γράφει στο πρόγραμμα της εκδήλωσης ο εμπνευστής της κ. Παναγιώτης Χατζηδάκης «στην αρχαιότητα λατρευόταν ο ίδιος ο Θεός ο Απόλλωνας, προσωποποίηση όλων εκείνων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που κάνουν τον Ελληνικό Πολιτισμό ξεχωριστό: φως, αρμονία, ισορροπία, μέτρο, ποίηση, μουσική. Επειδή στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη συμπυκνώνονται όλα αυτά τα απολλώνια στοιχεία της “Ελληνικότητας”, επιλέξαμε να είναι η ποίηση του το θέμα των εκδηλώσεων της φετινής Πανσελήνου». Είναι γνωστό ακόμη ότι ο νομπελίστας ποιητής μας εξύμνησε με το έργο του , περισσότερο από κάθε άλλον, το Αιγαίο και τα νησιά του.
Το παραδοσιακό καΐκι έλυσε τους κάβους του από το λιμάνι του Πλωμαρίου και ρόταρε στα γαλήνια νερά της Λέσβου, στις 8μμ. Δεν άργησε να ανατείλει η Πανσέληνος, που με το γαλήνιο φως της φώτισε το πέλαγος και τις δαντελωτές ακτές του Πλωμαρίου. Γελαστά και χαρούμενα τα πρόσωπα όλων των επιβατών του καϊκιού. Η αυγουστιάτικη πανσέληνος, μάγευε και γαλήνευε τις καρδιές μας.
Στην ίδια ρότα με εμάς, που ακολουθούσαμε το μονοπάτι του φεγγαριού όπως διαγραφόταν στη μπλε θάλασσα, ήταν και το όμορφο τρεχαντήρι του κ. Μανώλη Αρμενάκα με την οικογένεια και τους φίλους του καθώς και το σύγχρονο πλεούμενο του κ. Γιώργου Μιχαλέλλη.
Μεταξύ των επιβατών του καϊκιού, που ήρθαν από διάφορα μέρη της Λέσβου, η κ Καίτη Μεσσηνέζη Πρόεδρος της Λεσβιακής παροικίας, ο κ. Μανώλης Παπουτσής Γεν. Γραμματέας της ΟΛΣΑ, ήταν ο κ Νικορέτζος συγγραφέας & ποιητής και ο κατ΄ εξοχήν Λέσβιος μελετητής του Οδυσσέα Ελύτη ο κ. Άρης Κυριαζής συγγραφέας, δημοσιογράφοι, ρεπόρτερ, κ.ά. Στους επιβαίνοντες δόθηκε το καλαίσθητο και κατατοπιστικό για την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη πρόγραμμα, που ετοίμασε ο προϊστάμενος της ΚΑ΄ Εφορείας με τους συνεργάτες του με κάλυψη των δαπανών εκτύπωσης από την Ένωση των φίλων Δήλου-Ρήνειας.
Στις 9.00, περίπου, όταν φθάσαμε στον κόλπο της Γέρας, τον κόλπο των ελαιώνων –πηγή έμπνευσης του ποιητή – έσβησαν οι μηχανές του καϊκιού, απόλυτη ησυχία επικράτησε και ακούστηκε ένα σύντομο κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη, στο οποίο ο Ποιητής εξηγεί το πώς έγραψε το «Άξιον Εστί». Το διάβασε ο Αλέξανδρος Τζαβάρας, που είχε την επιμέλεια και την παρουσίαση της όλης εκδήλωσης. Πριν απ΄αυτό, είχαν ειπωθεί λίγα λόγια για τον Οδυσσέα Ελύτη από το φιλόλογο κ. Νίκο Δέτση.
Στη συνέχεια, στις 9.19, μέσα στην εκστατική σιωπή, ακούστηκε η φωνή του Οδυσσέα Ελύτη που διάβαζε απόσπασμα από το δοξαστικό του «Άξιον Εστί». Την ίδια στιγμή, η ίδια η φωνή του ποιητή, με τους ίδιους στίχους ακουγόταν σε όλο το Αιγαίο!
“Ναοί στο σχήμα τ΄ουρανού
και κορίτσια ωραία
με το σταφύλι στα δόντια που μας πρέπατε!
Πουλιά το βάρος της καρδιάς μας ψηλά μηδενίζοντας
Και πολύ γαλάζιο που αγαπήσαμε!
Φύγανε φύγανε
Ο Ιούλιος με το φωτεινό πουκάμισο
Και ο Αύγουστος ο πέτρινος με τα μικρά του ανώμαλα σκαλιά.
Φύγανε………….
Τρεις σχεδόν ώρες ζήσαμε τη μαγεία των στίχων των ποιημάτων του Ελύτη, την εξαίσια μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, Ηλία Ανδριόπουλου, Λίνου Κόκκοτου κ.α., που τη ζευγάρωσαν με τον άβατο ποιητικό του λόγο, συντροφευμένα όλα αυτά με το ασημένιο φεγγαρόφωτο της αυγουστιάτικης πανσελήνου. Ποιήματα του αναγνώστηκαν από την κ. Καίτη Μεσσηνέζη, τον κ. Νίκο Δέτση, τον κ. Αλέξανδρο Τζαβάρα κ.ά.Σημειώνουμε μερικά από τα ποιήματα του Ελύτη που απαγγέλθηκαν, καθώς και από τα πεζά του, που αναγνώστηκαν.
Τότε είπε και γεννήθηκε η θάλασσα!
Και είδα και θαύμασα
Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς κατ΄εικόνα και ομοίωση μου….
Ίπποι πέτρινοι με χαίτη ορθή και γαλήνια
Αμφορείς και λοξές δελφινιών ράχες,
Η Ίος, η Σίκινος, η Σέριφος, η Μήλος.
(Άξιον Εστί)
Και πολύ πιο βαθιά μέσα από τα κύματα
Στο Νησί με τους κόλπους των ελαιώνων
Μια στιγμή μου φάνηκε θεωρούσα Εκείνον
Που το αίμα του έδωσε να σαρκωθώ
τον τραχύ του Αγίου δρόμο ν΄ανεβαίνει
μια φοράν ακόμη
μια φοράν ακόμη
στα νερά της Γέρας ν΄ακουμπά τα δάχτυλα
και τα πέντε ν΄ανάβουνε χωριά
Ο Παπάδος, ο Πλακάδος, ο Παλαιόκηπος
Ο Σκόπελος και ο Μεσαγρός
εξουσία και κλήρος της γενιάς μου
(Άξιον Εστί)
“…Όμως η σελήνη των ηλεκτρονικών εγκεφάλων φοβούμαι ότι θα εξακολουθεί να είναι – είτε το θέλουμε είτε όχι- κατώτερη απ΄ τη σελήνη της Σαπφώς, που η αχτίδα της έτσι καθώς μας σημαδεύει απ΄ τα βάθη ενός ελαιώνα της Μυτιλήνης, μας επιτρέπει να βρεθούμε πιο κοντά στον εαυτό μας, σ΄ εκείνα που αγαπούμε, «όττω τις’εραται», ποτ έλεγε και η ποιήτρια. Μια ρήση απλή που πήρε την ισχύ του φυσικού νόμου σ΄ αυτή την περιοχή κι επέζησε στην ψυχή των νησιωτών, βρίσκοντας χίλιους τρόπους να εκδηλωθεί. Κυρίως από την άποψη της ένστικτης, της ασύνειδης χειρονομίας που ξέρει να ταυτίζει το χρήσιμο με το ωραίο, αλλά και συνάμα και το ωραίο με το ηθικό, στην πιο ριζοσπαστική τους έννοια…»
“Σχέδιο για μια εισαγωγή στο χώρο του Αιγαίου”
Η χαρά ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όλων των επιβατών του “Ασπασία” και οι ευχές ο ένας προς τον άλλον να ξαναζήσουμε τις όμορφες αυτές στιγμές στην Πανσέληνο του επόμενου έτους ήταν βαθιές και πηγαίες.
Τη μαγεία αυτή τη συμπλήρωσε και το κέρασμα πάνω στο καραβόσκαρο με ούζο των ποτοποιών του Πλωμαρίου Αρβανίτη, Βαρβαγιάννη, Γιαννατσή και Πιτσιλαδή και τους μεζέδες που προσέφεραν οι ταβέρνες “Διαμάντι” της Μελίντας και “Μουριά” του Αγίου Ισιδώρου και ο Σύλλογος.
Ευχαριστούμε την Ποτοποιία Ισιδώρου Αρβανίτη Α.Ε για την κάλυψη των εξόδων της διαδρομής μας με το πλοιάριο, η οποία, κατόπιν αυτού ήταν δωρεάν για τους επιβαίνοντες.
Επίσης, ευχαριστούμε θερμά τις ποτοποιίες του Πλωμαρίου Αρβανίτη, Βαρβαγιάννη, Γιαννατσή και Πιτσιλαδή για την προσφορά του ούζου και τις ταβέρνες “Διαμάντι” της Μελίντας και “Μουριά” του Αγίου Ισιδώρου για την προσφορά του μεζέ.
Τέλος και περισσότερο απ΄ όλους, ευχαριστούμε θερμά τον Προϊστάμενο της ΚΑ΄ ΕΠΚΑ κ. Παναγιώτη Χατζηδάκη, που είχε και την πρωτοβουλία αυτής της διοργάνωσης, για την τιμητική πρόταση συμμετοχής μας σ΄ αυτές τις εκδηλώσεις και τον συγχαίρουμε καθώς και τους συνεργάτες του για την εκπληκτική οργάνωση και συντονισμό της όλης εκδήλωσης.
