Ο Λαϊκός Πολιτισμός ως μοχλός Ανάπτυξης: το παράδειγμα της Λέσβου. Τιμητική διάκριση στον κ. Γιάννη Κοντέλλη

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, το απόγευμα της Κυριακής στις 24 Ιουλίου, στην όμορφη πλατεία του Ακρασίου η εκδήλωση «Ο Λαϊκός Πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης: το παράδειγμα της Λέσβου», υπό την Αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου «Το Πόλιον», τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ακρασίου «Άκρα Σιών», το Σύλλογο των απανταχού Ακρασιωτών «Ο Πλάτανος» και τη Δημοτική ενότητα Πλωμαρίου. Στόχος της εκδήλωσης ήταν τόσο η ανάδειξη και η προβολή του Λαϊκού Πολιτισμού της Λέσβου, όσο και η διερεύνηση των δυνατοτήτων να προσφέρει στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
Στην αρχή και στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής τιμήθηκε ο αγαπητός δάσκαλος, ο συγγραφέας, ο λαογράφος και ιδρυτής του Λαογραφικού Μουσείου Ακρασίου, τ. Λυκειάρχης ο κ. Γιάννης Κοντέλλης σε ατμόσφαιρα έντονα συγκινητική και πρωτόγνωρη για το Ακράσι. Κατάμεστη η πλατεία από κόσμο- πολλοί από αυτούς ήταν μαθητές του- που ήρθαν από το Πλωμάρι, τη Μυτιλήνη και από άλλα μέρη της Λέσβου. Μεταξύ των άλλων παρευρεθηκαν ο Δήμαρχος Λέσβου κ. Δημήτρης Βουνάτσος, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Γ. Ορφανός, ο τ. Δήμαρχος Πλωμαρίου κ. Δ. Βαρβαγιάννης και κ. Μ. Μαμάκος, ο Πρόεδρος της Δημοτικής Ενότητας Πλωμαρίου κ. Κώστας Μουτζούρης, ο κ. Παντελής Πατερέλλης, ο συγγραφέας κ. Τάκης Χατζηαναγνώστου, καθηγητές του Παν/μίου Αιγαίου, ο Πρόεδρος του Αναγνωσηρίου Αγιάσου κ. Κλεάνθης Κορομηλάς, ο Πρόεδρος της Παλλεσβιακής Ένωσης Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Κουτλής, η Πρόεδρος της Λεσβιακής Παροικίας κ. Καίτη Μεσηνέζη, ο εκπρόσωπος της ΟΛΣΑ κ. Ευαγγέλου και άλλοι εκπρόσωποι τοπικών λεσβιακών συλλόγων, εκπαιδευτικοί κ.λ.π., ενώ χαιρετισμό απηύθυναν με μηνύματα τους, επειδή αδυνατούσαν να παραστούν ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Νίκος Σηφουνάκης, ο βουλευτής Λέσβου κ. Σπύρος Γαληνός, ο Γεν. Γραμματέας Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής κ. Δημήτρης Χαλκιώτης.

SONY DSC

Τον τιμώμενο προσφώνησαν η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλωμαρίου “Το Πόλιον” κ. Μυρσίνη Βαρτή- Ματαράγκα, το Σύλλογο των απανταχού Ακρασιωτών «Ο Πλάτανος» τον πρόεδρο του Συλλόγου των απανταχού Ακρασιωτών κ. Δημήτρης Αλιγιάννης και ο Καθηγητής &τ. Πρύτανης του ΕΜΠ κ. Κώστας Μουτζούρης,, που υπήρξε μαθητής του, τονίζοντας το ήθος, τη συνέπεια και το έργο του, ως άνθρωπος, άριστος εκπαιδευτικός και οικογενειάρχης παράδειγμα συνέπειας ζωής, δράσης, αξιοπρέπειας και προσφοράς.
Ο κ Γιάννης Κοντέλλης, φανερά συγκινημένος, ευχαρίστησε τους παραπάνω πολιτιστικούς Συλλόγους για την πρωτοβουλία τους να οργανώσουν την εκδήλωση αυτή, όλους τους παρευρισκομένους και ιδιαίτερα τους μαθητές, συγγενείς και φίλους του που ήρθαν από πολύ μακριά. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στον πλούσιο λαϊκό πολιτισμό του Ακρασίου, στη σημασία της διάσωσης του, στον τρόπο που εργάστηκε για τη συλλογή των λαϊκών αντικειμένων και στην ίδρυση του λαογραφικού μουσείου. Τέλος, ευχαρίστησε τους συγχωριανούς του και ιδιαίτερα όσους συνέβαλαν στην ίδρυση του

Από την κ. Μαρία Αναγνωστοπούλου στην εισήγηση της που ήταν η θέση του κοσμήματος μέσα στην παραδοσιακή λεσβιακή κοινωνία, τονίστηκε η αδιάσπαστη συνέχεια της Βυζαντινής Κληρονομιάς και στο θέμα της χρήσης του κοσμήματος μέσα στα ήθη και τις παραδόσεις του νησιού. Επίσης, η αναφορά του κοσμήματος μέσα στους κώδικες και σε δικαιοπρακτικά έγγραφα του 18ου και 19ου αιώνα καθώς και η θέση που παίρνει εκκλησία με απαγορευτικές διατάξεις απέναντι στην υπερβολική χρήση κοσμημάτων και στην πολυτελή γυναικεία αμφίεση. Αναφέρθηκε στην αξία του κοσμήματος και ιδιαίτερα των φλουριών, ως νομίσματος στα πλαίσια μιας κλειστής κοινωνίας, όπως είναι η Λέσβος καθώς και στις ευνοϊκές συνθήκες που δημιουργήθηκαν με τις μεταβατικές διατάξεις του Οθωμανικού συντάγματος που έχουν ως αποτέλεσμα την επικοινωνία και τις εμπορικές συναλλαγές με το εξωτερικό γεγονός που επιδρά στον τρόπο ζωής και στην αμφίεση των κατοίκων. Τέλος αναφέρθηκε στην σχετικά πρόσφατη επανεκτίμηση της αξίας των κοινωνικών παραδόσεων με την προβολή των ποικίλων λαϊκών εκδηλώσεων και την προώθηση της παραδοσιακής χειροτεχνίας ως διαχρονικές αξίες που ξεκινά από το 1930 και τέλος η χρήση του λαϊκού μας πολιτισμού ως μοχλού ανάπτυξης και συγχρόνως ως στοιχείων που μας δένει με τις ρίζες μας. Την ομιλία την συμπλήρωσε με έγχρωμες διαφάνειες με παραδοσιακά κοσμήματα του 18ου & 19ου αι. καθώς και εκείνων που βρέθηκαν στα θεμέλια μικρής εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής κατά την μεταφορά της για τη δημιουργία του αεροδρομίου και τώρα βρίσκονται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών
Στη συνέχεια, ο κ. Παπαγεωργίου στην εισήγηση του «Ο Λαϊκός Πολιτισμός και η προβολή του με νέες τεχνολογίες στη Λέσβο» αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα χρήσης των νέων τεχνολογιών στη διάσωση και προβολή του Λαϊκού Πολιτισμού μέσω διαδικτύου προς όφελος της τουριστικής ανάπτυξης και της τοπικής οικονομίας. Οι ζωντανές δράσεις των συλλόγων και μεμονωμένων ατόμων μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα για να αγαπήσουν οι νέοι μας το παρελθόν με τους σύγχρονους τρόπους. Θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η σύνδεση με τον παγκόσμιο ιστό και ότι προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει το Παν/μιο του Αιγαίου, όπως και άλλα Παν/μια, σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία ώστε να ισχυροποιηθούν καταστάσεις προβολής της Λέσβου και δημιουργίας οικονομικών υποδομών.

Από τον κ. Αν. Περιμένη στην εισήγηση του «Αυθεντικότητα ή Παράδοση; Ο Πολιτισμός είναι αποτέλεσμα και προϋπόθεση της ανάπτυξης», παρουσιάστηκε συνοπτικά η Τοπική Αναπτυξιακή Στρατηγική της ΕΤΑΛ Α.Ε., η προσπάθεια να αξιοποιηθούν οι όποιοι πόροι που έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί με ένα «ΟΡΑΜΑ» για τη περιοχή, τη Λέσβο, με ένα σκοπό, προσαρμοζόμενοι στο εξελικτικό περιβάλλον της ευρωπαϊκής πραγματικότητας και των ταχύτατων εξελίξεων.

Έγινε μια συνοπτική Παρουσίαση του Δικτύου Περιπατητικών Διαδρομών, αλλά και παρεμβάσεων σε θέματα πολιτισμού όπως η χρηματοδότηση της καταγραφής των παραδοσιακών παιχνιδιών από το Πλωμάρι, αλλά και η συλλογική προσπάθεια ανάδειξης του Πολιτισμού της Νησιωτικής Ελλάδας μέσα από τη συνεργασία των Νησιωτικών Αναπτυξιακών Εταιρειών, το δίκτυο «Νήσων Περίπλους».

Τονίσθηκε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι η αδυναμία απορρόφησης πόρων και εφαρμογής των προγραμμάτων, αλλά η αποτυχία προσαρμογής των προγραμμάτων δίνοντας απάντηση σε μια ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ανάγκη του τόπου και των κατοίκων του. Και ο Πολιτισμός, οδηγεί στην αέναη δημιουργία παράδοσης μόνο όταν αξιοποιούνται αυθεντικά στοιχεία του τόπου που τον δημιουργεί.

Η κ. Αικατερίνη Πολυμέρου – Καμηλάκη, στην ομιλία της «Λαϊκός Πολιτισμός και Ανάπτυξη», περίληψη της οποίας αποδόθηκε λόγω της απουσίας της εισηγήτριας, αναφέρθηκε στη συμβολή του Λαϊκού Πολιτισμού στην εθνική οικονομία, τονίζοντας ότι πρωταρχική προϋπόθεση για να γίνει αυτό είναι η διάσωση του από τη φθορά του χρόνου, όπως έπραξε στο Ακράσι ο κ. Γιάννης Κοντέλλης. Τέλος, διατύπωσε συγκεκριμένες προτάσεις και για το πώς μπορούν να υλοποιηθούν αυτές, τονίζοντας, όμως, ‘ότι αυτές δεν είναι κανόνες, αφού η Λαογραφία δεν είναι ΄΄κανονιστική΄΄ επιστήμη.

Η εκδήλωση έκλεισε με όμορφη παραδοσιακή μουσική από τα Σαντούρια του Αναγνωστηρίου της Αγιάσου και χορό από παιδιά, ντυμένα με τις παραδοσιακές, στολές του Δημοτικού του Πλωμαρίου και δασκάλα την κ. Ντίνα Αντωνίου.

Παράλληλα, υπήρξε μικρή και ενδεικτική έκθεση προϊόντων του Λαϊκού Πολιτισμού της Λέσβου, όπως τα ξυλόγλυπτα Καμαρού και τα κεραμικά Χατζηγιάννη της Αγιάσου, του κρασιού «Οινοφόρος Μεγαλοχωρίου» και των ποτοποιείων Αρβανίτη, Βαρβαγιάννη και Γιαννατσή.
Τέλος, ακολούθησε λιτή δεξίωση στους προσκεκλημένους με μεζέδες από τους διοργανωτές Συλλόγους, κρασί από τον «Οινοφόρο Μεγαλοχωρίου» και ούζο από τις ποτοποιίες Ισιδώρου Αρβανίτη, Γ. Βαρβαγιάννη και Γιαννατσή.