Το μοναδικό και μαγευτικό τοπίο της Παναγιάς της Κρυφτής χαρακτηρίστηκε προστατευόμενο τοπίο με απόφαση και δημοσίευση της στο Φύλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (308/29.12.2017) με βάση το άρθρο 5 του Ν.3937/2011 και της Ειδικής Έκθεσης που υπέβαλε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλωμαρίου “Το Πόλιον”.
Η περιοχή της Παναγιάς της Κρυφτής, βρίσκεται στις απόκρημνες βραχώδεις ακτές της περιφέρειας Πλωμαρίου, 5 ναυτικά μίλια Δυτικά του λιμένα, και ανήκει στο Δημ. Διαμέρισμα Παλαιοχωρίου.
Το πολιτισμικό τοπίο της Παναγιάς της Κρυφτής, ιδιαίτερης γεωλογικής, φυσικής, θρησκευτικής αξίας με το ξωκλήσι να είναι κρυμμένο όλο στην ευρύχωρη σπηλιά ενός βράχου και με εντυπωσιακές εικόνες γεωλογικών σχηματισμών, είχε συμπεριληφθεί στο φάκελο υποψηφιότητας για την ένταξη της Λέσβου στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Στον πρόσφατο Γεωτουριστικό Χάρτη του Γεωπάρκου Λέσβου η περιοχή σημειώνεται ως ΓΕΩΤΟΠΟΣ με τον αριθμό 33.
Η ιδιαίτερη γεωλογική δομή, η εντυπωσιακή γεωμορφολογία (απότομες και βραχώδεις ακτές, σπηλαιώδεις μορφές), οι θερμές πηγές (μέσα και έξω από τη θάλασσα), αποτελούν μέρος των σοβαρών στοιχείων για τη διατήρηση τους ώστε να χαρακτηριστεί ως προστατευόμενο τοπίο
Η ανάδειξη της ιδιαίτερης αξίας της περιοχής, της σημασίας των γεωλογικών δομών για την γεωιστορική εξέλιξη της Λέσβου, της χαρακτηριστικής γεωμορφολογίας του, των θερμών πηγών, της βιοποικιλότητας της περιοχής, αποτελούν προτεραιότητες για την διαχείριση του προστατευόμενου τοπίου. 
Παράλληλα επίσης η ανάδειξη της παράδοσης και η λειτουργία του ναΐσκου και οι υπερ-τοπικοί δεσμοί από τις μνήμες της πρόσφατης ιστορίας, αποτελούν τους κυριότερους σκοπούς της διατήρησής του, ως σύνθετου πολιτισμικού τοπίου.
Είναι, λοιπόν, ένα ιδιαίτερο τοπίο (φυσικό και πολιτισμικό) του Γεωπάρκου Λέσβου, που απαιτεί προστασία από υπερβολικές πιέσεις με την κατάλληλη μορφή διαχείρισης και ανάδειξης ώστε να αξιοποιηθεί ως σημαντικός πόρος για την ανάπτυξη της Λέσβου.
Προτεραιότητα αποτελεί η διευκόλυνση των απαιτούμενων επιστημονικών ερευνών, των εκπαιδευτικών δράσεων και των επισκέψεων ομάδων πολιτών
Πολύ σημαντικό στοιχείο της απόφασης αυτής (άρθρο 8) είναι ότι η διαχείριση του προστατευόμενου τοπίου ανατίθεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου σε συνεργασία με το Δήμο Λέσβου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ειδική μελέτη που υποβλήθηκε για το χαρακτηρισμό του τοπίου ως προστατευόμενο συντάχθηκε, αφιλοκερδώς παρά τη σημαντική δαπάνη χρόνου, από ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων μελών και φίλων του Συλλόγου “Το Πόλιον”, τους οποίους ο Σύλλογος επιθυμεί, δημοσίως, να ευχαριστήσει θερμά. Χωρίς αυτή την προσφορά τους δεν θα είχαμε φθάσει στο σημερινό ευχάριστο αποτέλεσμα που έτυχε μεγάλης και θετικής απήχησης. Τα ονόματα τους, λοιπόν, είναι: Άλεξ Καρύδη Αρχιτέκτων, Χωροτάκτης – Πολεοδόμος, Δρ Μυρσίνη Βαρτή- Ματαράγκα Γεωλόγος – Πετρολόγος, Δρ Διονύσης Ματαράγκας Γεωλόγος- Χαρτογράφος, κ. Γιάννης Δεληγιαννίδης, Τοπογράφος-Μηχανικός, κ. Λευτέρης Παρσάνος Τοπογράφος-Μηχανικός, κ. Μαρία Ματαράγκα Γεωπόνος, Αν. Καθηγ. Γιώργος Πανταζής Τοπογράφος Μηχανικός. Επίσης, θερμές ευχαριστίες οφείλουμε στο κ. Γιώργο Κακέ Πολιτικό Μηχανικό και κ. Αριστείδη Γανώση κάτοικο της περιοχής, για την καταγραφή των μονοπατιών, καθώς και Προϊσταμένους και Δ/ντες Οργανισμών και Υπηρεσιών για τη συμπαράσταση τους στη μακρά διαδρομή αυτής της έκθεσης.
- Οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Παπαδόπουλου!
